Frankfurt am Main. ABD Başkanı Joe Biden, Hamas’la çatışmanın tırmanmasını önlemek için İsrail’e gitmeyi düşünüyor. Şansölye Olaf Scholz (SPD) da Salı günü diplomatik bir görevle ülkeyi ziyaret etmek istiyor. İran hükümeti ise çatışmayı yatıştırmak için zamanın tükendiği konusunda uyarıyor. Ekonomiye olası sonuçlarını açıklıyoruz.
Devamını Okuyun
Devamını Okuyun
İsrail’deki çatışmanın küresel ekonomiye etkisi var mı?
Yeni Ortadoğu savaşı İsrail ekonomisini vuracak. Şu anda küresel ekonomi açısından acil bir sonuç yok. Ancak: “Küresel ekonomi şu anda çok kırılgan bir durumda. Herhangi bir ek yükün çok olumsuz bir etkisi vardır. İsrail’deki durumun da benzer etkiyi yarattığı, özellikle geçtiğimiz hafta sonunda finansal piyasalarda ve petrol fiyatlarında yaşanan gelişmelerde belirginleşti. En önemli petrol kaynakları bölgede bulunuyor” dedi Alman Ekonomi Enstitüsü’nden (IW) Samina Sultan, Almanya editör ağına (RND).
Devamını Okuyun
Devamını Okuyun
+++ İsrail’deki savaşla ilgili tüm gelişmeler canlı blogda +++
Bu tepkiler tam olarak nasıldı?
Klasik desen belirginleşiyor. Yatırımcılar, kriz zamanlarında neredeyse refleks olarak aranan güvenli limanlara kaçıyor. Altın, dolar ve ABD devlet tahvilleri satın alınıyor. Ham petrolün fiyatı yüksek seviyede. Bütün bunlar geçen haftanın sonunda açıkça ortaya çıktı. Daha sonra Pazartesi günü hafif bir sakinleşme yaşandı. Ancak bu sadece devlet tahvili fiyatlarının hafif düştüğü anlamına geliyor. Petrol fiyatlarında da küçük bir düşüş yaşandı ancak referans Brent türü Pazartesi öğleden sonra hala varil başına 90 doların (159 litre) üzerinde işlem görüyordu. On gün önce bu rakam sadece 84 dolardı.
:format(webp)/cloudfront-eu-central-1.images.arcpublishing.com/madsack/6FSDWLIHPNHDBBEACS634AXZOI.png)
Kriz radarı
RND yabancı muhabiri Can Merey ve ekibi, her Çarşamba güvenlik durumuyla ilgili yeni haftalık bültende küresel krizlerin gelişimini analiz ediyor.
Geçici gevşemenin nedenleri nelerdir?
IW uzmanı Sultan, “Herkes nefesini tutuyor” diyor. Ancak artık ABD’nin, herhangi bir yangın çıkmaması ve çatışmanın bölgeyle sınırlı kalması için çatışmayı sınırlama yönünde çok güçlü çabalar gösterdiğini görebilirsiniz. Şöyle ekliyor: “Tedbirli bir şekilde formüle edilebilir: ABD’nin çabaları başarılı olursa, ekonomik etki de kontrol altına alınabilir ve bölgesel olarak sınırlı kalabilir.” ABD Başkanı Joe Biden, diplomatik girişimin bir parçası olarak İsrail’e gitmeyi düşünüyor. Şansölye Olaf Scholz Salı günü gelmeyi planlıyor. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Pazartesi öğleden sonra İsrail ile Arap liderler ve İran arasında arabuluculuk çalışmalarını sürdürüyor.
Devamını Okuyun
Devamını Okuyun
Finans profesyonelleri bu durumla nasıl başa çıkıyor?
Son birkaç gündür ham petrol opsiyon piyasasında fiyatlarda büyük bir artış yaşandı. Yatırımcılar bu menkul kıymetleri fiyatlardaki olası büyük artışlara karşı kendilerini korumak için satın alıyorlar. Ancak danışmanlık şirketi Energy Aspects’ten Bloomberg finans hizmetine konuşan Amrita Sen, aktörlerin mevcut durumla uygun şekilde başa çıkmanın zor olacağını söyledi. Doğrudan teslimattaki başarısızlıklar henüz tespit edilmedi ancak bölgede İran, Irak ve Körfez İşbirliği Konseyi var. Her şey coğrafi olarak birbirine yakın.
Peki kalıcı bir rahatlama şansı yok mu?
Buna karşı çıkan birçok şey var. Bazı olumlu sinyallere rağmen IW uzmanı Sultan şunları da vurguluyor: “Yine de bölgedeki siyasi gerginlikler yüksek kalacak. Lojistik konusunda küresel ekonomi açısından sıkıntılar yaşanabilir.” Corona sırasında gergin tedarik zincirlerini ve Süveyş Kanalı’nın bir konteyner gemisi nedeniyle tıkandığını hatırlıyor. Şimdi de Hürmüz Boğazı’na işaret ediyor; “önemli miktarda petrol tedarikinin deniz yoluyla taşındığı bir darboğaz.” Coğrafi konum nedeniyle İran’la yaşanan gerginliklerin burada etkisi olabilir.
Hürmüz Boğazı neden bu kadar önemli?
En dar noktası sadece 50 kilometre genişliğindedir. Dünyadaki günlük petrol üretiminin yaklaşık beşte birini taşıyan tankerler bu boğazdan geçmek zorundadır. İran donanmasıyla onları engelleyebilir. Molla rejimi, Hamas’ın ve Lübnanlı milis grubu Hizbullah’ın destekçisi olarak odak noktasında yer alıyor. İran hükümeti İsrail’i Gazze Şeridi’ne kara saldırısına karşı defalarca uyardı.
Devamını Okuyun
Devamını Okuyun
Ablukanın sonuçları ne olur?
En kötü durumda, küresel bir durgunluk. Bloomberg uzmanları petrol fiyatlarının varil başına 150 dolara kadar çıkabileceğini tahmin ediyor. Bu, dünya çapında enflasyonu artıracak ve merkez bankalarını faiz oranlarını daha da artırmaya zorlayacak, bu da muhtemelen ekonomik kalkınmayı büyük ölçüde yavaşlatacaktır.
1970’lerin başındaki petrol krizine benzer bir risk var mı?
Samina Sultan şunu vurguluyor: “Bazı Arap devletlerinin çatışmanın daha fazla tırmanmamasını sağlamakla ilgilendiğini hayal edebiliyorum.” Pek çok Orta Doğu uzmanı da aynı şekilde düşünüyor, özellikle de Suudi Arabistan’ı işaret ederek. Sultan’ın deyimiyle bu durum, “bölgedeki petrol üreten devletler bloğunun İsrail ve ABD’ye karşı tutumunda birleştiği” 1970’lerdeki petrol krizinden farklı. O dönemde “OPEC ülkelerinin çıkarlarının homojen olması nedeniyle” petrol ambargosuna karar verilmişti. Bu birlik bugün artık mevcut değildir. Bir yandan bu, farklı ilgi alanlarını takip etmeyi daha karmaşık hale getiriyor. Sultan, “Öte yandan, petrol ambargosu konusunda böyle bir anlaşmaya varılması çok daha az olası görünüyor” dedi.
Devamını Okuyun
Devamını Okuyun
İsrail’deki çatışmanın küresel ekonomiye etkisi var mı?
Yeni Ortadoğu savaşı İsrail ekonomisini vuracak. Şu anda küresel ekonomi açısından acil bir sonuç yok. Ancak: “Küresel ekonomi şu anda çok kırılgan bir durumda. Herhangi bir ek yükün çok olumsuz bir etkisi vardır. İsrail’deki durumun da benzer etkiyi yarattığı, özellikle geçtiğimiz hafta sonunda finansal piyasalarda ve petrol fiyatlarında yaşanan gelişmelerde belirginleşti. En önemli petrol kaynakları bölgede bulunuyor” dedi Alman Ekonomi Enstitüsü’nden (IW) Samina Sultan, Almanya editör ağına (RND).
Devamını Okuyun
Devamını Okuyun
+++ İsrail’deki savaşla ilgili tüm gelişmeler canlı blogda +++
Bu tepkiler tam olarak nasıldı?
Klasik desen belirginleşiyor. Yatırımcılar, kriz zamanlarında neredeyse refleks olarak aranan güvenli limanlara kaçıyor. Altın, dolar ve ABD devlet tahvilleri satın alınıyor. Ham petrolün fiyatı yüksek seviyede. Bütün bunlar geçen haftanın sonunda açıkça ortaya çıktı. Daha sonra Pazartesi günü hafif bir sakinleşme yaşandı. Ancak bu sadece devlet tahvili fiyatlarının hafif düştüğü anlamına geliyor. Petrol fiyatlarında da küçük bir düşüş yaşandı ancak referans Brent türü Pazartesi öğleden sonra hala varil başına 90 doların (159 litre) üzerinde işlem görüyordu. On gün önce bu rakam sadece 84 dolardı.
Kriz radarı
RND yabancı muhabiri Can Merey ve ekibi, her Çarşamba güvenlik durumuyla ilgili yeni haftalık bültende küresel krizlerin gelişimini analiz ediyor.
Geçici gevşemenin nedenleri nelerdir?
IW uzmanı Sultan, “Herkes nefesini tutuyor” diyor. Ancak artık ABD’nin, herhangi bir yangın çıkmaması ve çatışmanın bölgeyle sınırlı kalması için çatışmayı sınırlama yönünde çok güçlü çabalar gösterdiğini görebilirsiniz. Şöyle ekliyor: “Tedbirli bir şekilde formüle edilebilir: ABD’nin çabaları başarılı olursa, ekonomik etki de kontrol altına alınabilir ve bölgesel olarak sınırlı kalabilir.” ABD Başkanı Joe Biden, diplomatik girişimin bir parçası olarak İsrail’e gitmeyi düşünüyor. Şansölye Olaf Scholz Salı günü gelmeyi planlıyor. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Pazartesi öğleden sonra İsrail ile Arap liderler ve İran arasında arabuluculuk çalışmalarını sürdürüyor.
Devamını Okuyun
Devamını Okuyun
Finans profesyonelleri bu durumla nasıl başa çıkıyor?
Son birkaç gündür ham petrol opsiyon piyasasında fiyatlarda büyük bir artış yaşandı. Yatırımcılar bu menkul kıymetleri fiyatlardaki olası büyük artışlara karşı kendilerini korumak için satın alıyorlar. Ancak danışmanlık şirketi Energy Aspects’ten Bloomberg finans hizmetine konuşan Amrita Sen, aktörlerin mevcut durumla uygun şekilde başa çıkmanın zor olacağını söyledi. Doğrudan teslimattaki başarısızlıklar henüz tespit edilmedi ancak bölgede İran, Irak ve Körfez İşbirliği Konseyi var. Her şey coğrafi olarak birbirine yakın.
Peki kalıcı bir rahatlama şansı yok mu?
Buna karşı çıkan birçok şey var. Bazı olumlu sinyallere rağmen IW uzmanı Sultan şunları da vurguluyor: “Yine de bölgedeki siyasi gerginlikler yüksek kalacak. Lojistik konusunda küresel ekonomi açısından sıkıntılar yaşanabilir.” Corona sırasında gergin tedarik zincirlerini ve Süveyş Kanalı’nın bir konteyner gemisi nedeniyle tıkandığını hatırlıyor. Şimdi de Hürmüz Boğazı’na işaret ediyor; “önemli miktarda petrol tedarikinin deniz yoluyla taşındığı bir darboğaz.” Coğrafi konum nedeniyle İran’la yaşanan gerginliklerin burada etkisi olabilir.
Hürmüz Boğazı neden bu kadar önemli?
En dar noktası sadece 50 kilometre genişliğindedir. Dünyadaki günlük petrol üretiminin yaklaşık beşte birini taşıyan tankerler bu boğazdan geçmek zorundadır. İran donanmasıyla onları engelleyebilir. Molla rejimi, Hamas’ın ve Lübnanlı milis grubu Hizbullah’ın destekçisi olarak odak noktasında yer alıyor. İran hükümeti İsrail’i Gazze Şeridi’ne kara saldırısına karşı defalarca uyardı.
Devamını Okuyun
Devamını Okuyun
Ablukanın sonuçları ne olur?
En kötü durumda, küresel bir durgunluk. Bloomberg uzmanları petrol fiyatlarının varil başına 150 dolara kadar çıkabileceğini tahmin ediyor. Bu, dünya çapında enflasyonu artıracak ve merkez bankalarını faiz oranlarını daha da artırmaya zorlayacak, bu da muhtemelen ekonomik kalkınmayı büyük ölçüde yavaşlatacaktır.
1970’lerin başındaki petrol krizine benzer bir risk var mı?
Samina Sultan şunu vurguluyor: “Bazı Arap devletlerinin çatışmanın daha fazla tırmanmamasını sağlamakla ilgilendiğini hayal edebiliyorum.” Pek çok Orta Doğu uzmanı da aynı şekilde düşünüyor, özellikle de Suudi Arabistan’ı işaret ederek. Sultan’ın deyimiyle bu durum, “bölgedeki petrol üreten devletler bloğunun İsrail ve ABD’ye karşı tutumunda birleştiği” 1970’lerdeki petrol krizinden farklı. O dönemde “OPEC ülkelerinin çıkarlarının homojen olması nedeniyle” petrol ambargosuna karar verilmişti. Bu birlik bugün artık mevcut değildir. Bir yandan bu, farklı ilgi alanlarını takip etmeyi daha karmaşık hale getiriyor. Sultan, “Öte yandan, petrol ambargosu konusunda böyle bir anlaşmaya varılması çok daha az olası görünüyor” dedi.